Một cặp vợ chồng, chung sống với nhau, không dùng biện pháp ngừa thai nào trên một năm vẫn không có thai, có thể xem là hiem muon con,vô sinh.
Hiện tượng hiếm muộn con , vô sinh của các đôi vợ chồng, những năm gần đây ngày càng tăng; Ngoài nguyên nhân do tiên thiên, hậu thiên của mỗi cá nhân, còn có các yếu tố ngoại nhân, là nguyên nhân làm xấu đi sức khỏe sinh sản…..Các khuyết tật bẩm sinh, ô nhiễm môi trường, vô tình sử dụng các loại hóa chất độc hại, trong thức ăn nước uống… Lối sống phung phí sức khỏe, chơi bời trác táng, rượu bia, thuốc lá thái quá…Căng thẳng trong cuộc sống, công việc (stress), lạm dụng thuốc, tác dụng phụ của thuốc tây,trong điều trị lâu dài một số bệnh, suy nhược cơ thể , suy nhược thần kinh. Các yếu tố trên làm cho cả vợ lẫn chồng, suy giảm chức năng sinh sản.
Hậu quả là:
- Đối với chồng: Chất lượng tinh dịch, tinh trùng suy giảm, thiếu số lượng, tinh dịch loãng, nhược dương, liệt dương…Một tỉ lệ nhỏ thiểu số bị các khuyết tật như: Dãn tĩnh mạch thừng tinh, teo ống dẫn tinh, teo tinh hoàn….Cũng góp phần tạo nên các nhược điểm trên
- Đối với vợ: Các khuyết tật bộ phận sinh dục, tử cung, lạc nội mạc tử cung, tắc nghẽn vòi trứng, ống dẫn trứng, rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang, trứng phát triển không tốt hoặc rụng sớm…
Các yếu tố trên đều dẫn đến tình trạng khó có con hoặc vô sinh.
*Quan niệm của Đông y về nguyên nhân hiếm muộn con, vô sinh :
Tình trạng hiếm muộn con, vô sinh của các đôi vợ chồng, đều do yếu tố bệnh lý tiên thiên, hậu thiên của mỗi cá nhân.
Ngoài những nguyên nhân do tiên thiên bất túc, dị tật.
- Đối với Nam : chủ yếu bệnh lý liên quan đến bốn tạng: TÂM, CAN, TỲ, THẬN, trong đó TẠNG THẬN là quan trọng nhất
- Đối với Nữ: Là bệnh lý của huyết, Huyết nhiệt, Huyết hư, Hư Hàn, Đàm thấp, Can Uất, Thận hư…
Ngày nay y học đã xác định, tỷ lệ hiem muon con, vô sinh, của các đôi vợ chồng nguyên nhân do:
- Chồng 30%
- Vợ 30%
40% còn lại do cả hai vợ chồng hoặc không rõ nguyên nhân.